نکاتی درباره رعایت بهداشت دهان و دندان | چشم از دندان‌هایتان برندارید
مسواک وسیله‌ای زینتی نیست، بلکه استفاده از آن از بدو تولد تا پایان عمر ضروری است.
سمیرا شاهیان | شهرآرانیوز؛ برخی آقایان مسواک را وسیله‌ای تزیینی می‌دانند که توی جیب کتشان جا دارد. مهمانی به مهمانی از آن استفاده می‌کنند. مسواک برایشان حکم ادکلن خاصی را دارد که هر وقت کت‌وشلوار می‌پوشند، می‌زنند. خانم‌هایی هم هستند که اصلا نیازی نمی‌بینند از مسواک استفاده کنند. این دسته، جای خالی مسواک را با انواع روش‌های پرهزینه زیبایی دندان پُر می‌کنند.
واقعیت این است که هدف از مسواک‌زدن، فقط زیبایی و سفیدی دندان‌ها و تغییر رایحه دهان نیست، بلکه حفظ سلامتی است؛ سلامتی‌ای که آن برابر با آرامش در زندگی است و آن‌هایی که درد دندان کشیده‌اند، آن را بیشتر درک می‌کنند. توجه به سلامت دهان و دندان، مقوله‌ای عروسکی و تزیینی نیست، خیلی هم جدی است، هرچند مسواک‌های عروسکی در ترغیب کودکان به مراقبت از دندان‌ها خیلی به کار می‌آیند. در این مطلب نگاهی به سلامت این بخش از بدن و اهمیتی که در جامعه دارد، انداخته‌ایم.
از بدو تولد تا ...
دندان‌پزشکان بر این باورند که مراقبت از دهان و دندان باید از همان نوزادی آغاز شود. با آنکه نوزادان تا شش‌ماهگی دندان ندارند، باز هم ضروری است بهداشت دهان آن‌ها توسط مادر رعایت شود. مسواک‌های لثه، مانند انگشتی‌های سیلیکونی برای گروه سنی صفر تا شش ماه به همین منظور در داروخانه‌ها وجود دارد.
دندان‌های شیری
اگر دندان‌های شیری زودتر از زمان خود از دست بروند، در رویشِ منظم دندان‌های دائمی اختلال به‌وجود می‌آید. برای جلوگیری از این مشکلات باید بهداشت دهان و دندان‌ها رعایت شود.
۶ سالگی
والدین و مراقبان کودکان، باید تا شش‌سالگی به آن‌ها در رعایت بهداشت دندان‌ها کمک کنند، اما از این سن به‌بعد بهتر است راهنمایی‌شان کنند تا نه‌تن‌ها از این‌کار سرباز نزنند که برایشان تبدیل به عادت شود.
۳ سالگی
با اینکه خمیردندان‌های خوراکی و غیرمضر در بازار وجود دارد، سه تا چهارسالگی بهترین سن برای شروع مسواک‌زدن با خمیردندان برای خردسالان است؛ زیرا در این سن بر روی بلعیدن غذا کنترل دارند.
پدر و مادر‌ها بدانند
- بــــرای بررسی وضعیت سلامت دندان‌های کودکان باید هر شش ماه یک‌بار به دندان‌پزشک مراجعه شود.
- مسواک‌زدن برای کودکان کمی دشوار است، پس بهتر است والدین برای این‌کار وقت بگذارند و کمکشان کنند.
- بعد از هر وعده‌غذایی به‌ویژه بعد از خوردن مواد غذایی شیرین، تمیزکردن و شست‌وشوی دندان‌ها نباید فراموش شود.
- مسواک‌زدن در کودکان باید فرهنگ‌سازی شود. برای این‌کار همراه کودکان مسواک بزنید.
- بهتر است کودکان طرز صحیح مسواک‌زدن را از دندان‌پزشک آموزش ببینند.
- برای تشویق کودکان خود مسواک نرم و عروسکی و خمیردندان خوراکی تهیه کنید.
- دندان‌پزشکان معمولا برای جلوگیری از پوسیدگی دندان‌های شیری فلورایدتراپی را پیشنهاد می‌دهند. فلوراید ماده‌ای مهم برای استحکام دندان‌ها در برابر پوسیدگی است.
دندانتان را نشکنید
معمولا نوجوانان و جوانان که دندان‌های سالم‌تری دارند، انواع آجیل را با دندان می‌شکنند. شکستن انواع مغز‌های آجیل با دندان سبب ایجاد ترک در مینای دندان می‌شود و به‌مرور زمان این ترک به پوسیدگی دندان تبدیل می‌شود.
ناهنجاری‌های دندانی
وقتی دندان‌ها از نظر زیبایی، سلامت و کارایی در وضعیت مطلوب نباشند، فرد دچار ناهنجاری‌های دندانی شده است. عوامل ارثی، سیستمیک، مادرزادی، موضعی و انواع ضربه‌ها و آسیب‌ها می‌توانند در سیستم تکاملی دهان و دندان فرد نقص ایجاد کنند. در بسیاری از مواقع ناهنجاری‌های دندانی در نخستین سال‌های تولد مشاهده می‌شوند، اما ممکن است در سال‌های بعد هم در فرد نمایان شود که درهرصورت ضروری است درمان آن‌ها شروع شود. ناهنجاری‌های دندان معمولا به دو صورت، یعنی در تعداد و شکل و ساختمان دندان‌هاست. بیشتر ناهنجاری‌های دندانی به‌دلیل نقص و مشکل در رشد و تکامل انسان از دوران جنینی پدید می‌آیند و بیشتر آن‌ها از رویش دندان‌های شیری نمایان می‌شوند، به همین دلیل والدین باید در صورت غیرمعمول‌بودن دندان‌های شیری کودکان، موضوع را با دندان‌پزشک درمیان بگذارند.
رعایت بهداشت
برای رسیدگی به بهداشت دهان و دندان‌ها ضروری است:
با شیوه درست و منظم از مسواک استفاده کنید. با این‌کار عفونت لثه‌ها، پوسیدگی دندان‌ها و بیماری‌های عفونی کم می‌شود.
هر فرد باید بعد از مسواک در طول روز دست‌کم یک‌بار نخ دندان بکشد. برای پاک‌کردن مینای دندان‌ها و زیر لثه‌ها از مواد غذایی باقی‌مانده، به نخ‌دندان نیاز است.
گاهی بهتر است مطابق نظر دندان‌پزشک از دهان‌شویه‌ها استفاده کنید.
هر فرد باید دست‌کم سالی یک‌بار به دندان‌پزشک مراجعه کند.
خوراکی‌های مفید برای دندان‌ها
کلسیم و فسفر
خوراکی‌های کلسیم‌دار:
لبنیات کم‌چرب مانند ماست، شیر و پنیر، غذا‌های دریایی، مغز‌ها به‌ویژه بادام
خوراکی‌های فسفردار:
ماهی، برنج، آجیل، گوشت قرمز، تخم‌مرغ، عصاره قلم گاو و گوسفند، دانه‌های کدوتنبل
ویتامین D
دلیل نیاز و اهمیت بدن به این ویتامین، جذب کلسیم است، زیرا کمبود ویتامین D سبب کاهش جذب کلسیم در بدن می‌شود. موارد زیر از منابع تأمین ویتامین D هستند:
- نور خورشید
- ماهی و غذا‌های دریایی
- زرده تخم‌مرغ و روغن ماهی
- قارچ
ویتامین C
ویتامین C سبب تقویت خون‌رسانی در رگ‌ها و درنتیجه کاهش و جلوگیری از التهاب لثه می‌شود.
مرکبات و فلفل دلمه حاوی مقدار زیادی ویتامین C هستند.
خوراکی‌های تُرد
آب کافی در بدن سبب افزایش ترشح بزاق و جلوگیری از خشکی دهان، بروز عفونت‌ها و پوسیدگی دندان‌ها می‌شود. به‌جز نوشیدن هشت لیوان آب در طول روز، جویدن مواد غذایی آب‌دار بهترین کار برای دریافت آب است. این‌کار ترشح بزاق را دوبرابر می‌کند و همان‌طور که می‌دانید بزاق بهترین آنتی‌باکتریال در بدن است.
مواد غذایی آنتی‌اکسیدان
این مواد غذایی به استحکام لثه و پیشگیری از بیماری‌های آن کمک می‌کنند.
- انواع کلم و فلفل دلمه
- توت‌فرنگی
- پرتقال و مرکبات دیگر
- سیب
- انگور و کشمش
- آجیل و انواع لوبیا
افزون بر این‌ها در تهیه و طبخ غذا نیز باید دقت کرد که به‌صورت بخارپز و با روغن‌های بدون کلسترول انجام شود. استفاده از نمک و روغن می‌تواند سلامت دهان و دندان را به مخاطره بیندازد.
آراستگی و بهداشت دهان
همه ما به دلایل مختلف ازجمله افزایش سن، یائسگی و بیماری ممکن است در بخش دهان و دندان دچار مشکلاتی (کم‌شدن دندان‌ها، خشکی دهان، بوی ناخوشایند دهان) شویم. ازاین‌رو توصیه می‌شود افزون بر رعایت بهداشت دهان و دندان، بیشتر از گذشته؛ مانند استفاده منظم از مسواک، نخ دندان و دهان‌شویه، برای حفظ ظاهری آراسته و بوی خوش دهان این کار‌ها را انجام دهیم:
- دست‌کم هشت لیوان آب در روز بنوشید.
- از مصرف دخانیات بپرهیزید.
- مصرف مواد غذایی شیرین را هر روز کم کنید.
- آدامس و آب‌نبات‌های بدون قند و شکر بجوید.
- در صورت وجود پروتز‌های مصنوعی در دهان بعد از هر وعده‌غذایی، آن‌ها را از دهان خارج و پروتز و لثه‌ها را تمیز کنید.
توصیه‌های عمومی
در زمان حضور در مکان‌های عمومی با ناخن بین دندان‌هایتان را تمیز نکنید. برای این‌کار، نخ دندان یا مسواک بین‌دندانی را با خود به سرویس بهداشتی برده و در آنجا گیر غذایی بین دندان‌هایتان را برطرف کنید.
پیش از استفاده از وسایل حمل‌ونقل عمومی به بوی دهان خود توجه کنید تا سبب آزار و اذیت دیگران نشود.
اگر پروتز دندانی دارید و می‌دانید بقایای غذایی زیادی به خود می‌گیرد، حتما بعد از غذاخوردن اقدام به شست‌وشوی دهان خود کنید.
در لابه‌لای هزینه‌های زندگی، بودجه‌ای هم برای مراقبت از دندان‌ها کنار بگذارید. دندان‌های سالم در افزایش اعتمادبه‌نفس و ارتباطات اجتماعی و پیشگیری از بیماری‌های جسمی به ما کمک می‌کنند.
مصرف شیرینی با این شرایط
پوسیدگی دندان‌ها ارتباط مستقیم با افزایش مصرف انواع شیرینی دارد، این در حالی است که بسیاری از مردم نمی‌توانند از خوردن شیرینی چشم بپوشند، ولی با چند راهکار ساده می‌توان سلامت دندان‌ها را حفظ کرد:
- حتما بعد از مصرف شیرینی به‌طور صحیح مسواک بزنید. اگر به مسواک دسترسی ندارید می‌توانید از محلول‌های دهان‌شویه یا محلول آب و نمک برای شست‌وشوی موقت استفاده کنید.
- بهتر است مصرف شیرینی‌ها بعد از وعده اصلی باشد.
- اگر به شکلات علاقه دارید می‌توانید شکلات تلخ مصرف کنید.
- نوشابه یا نوشیدنی‌های حاوی قند و شکر را بهتر است برای تماس کمتر با دندان‌ها با نی بنوشید.
- بعد از مصرف شیرینی‌ها حتما یک لیوان آب بنوشید.
- در صورت احساس درد در دندان‌ها و حساسیت آن‌ها هنگام خوردن شیرینی، حتما به دندان‌پزشک مراجعه کنید.
دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تائید توسط شهرآرانیوز در سایت منتشر خواهد شد.
نظراتی که حاوی توهین و افترا باشد منتشر نخواهد شد.
